Aktywność społeczna i obywatelska stanowią ważny aspekt życia osób, grup i większych zbiorowości. Bez nich nie może rozwijać się społeczeństwo obywatelskie w nowoczesnym państwie demokratycznym. Oddolność, współpraca, zaufanie, solidarność i dobro wspólne to niektóre z wartości kształtujących samoorganizujące się społeczności lokalne. Można wskazać wiele przejawów tej aktywności, np. działalność organizacji pozarządowych, udział w konsultacjach publicznych, ruch samopomocowy, filantropia, a także wolontariat.

Przedmiotem zainteresowania niniejszego opracowania jest ostatnia z wymienionych form angażowania się obywateli w życie społeczne. Dokument powstał w ramach projektu „Kuźnia Ekspertów - wsparcie III sektora Warmii i Mazur” realizowanego przez Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych (ESWIP) we współpracy z Samorządem Województwa Warmińsko-Mazurskiego, przy wsparciu finansowym z programu Aktywni Obywatele - Fundusz Krajowy finansowanym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Jednym z zaplanowanych w projekcie „Kuźnia Ekspertów” działań było opracowanie opinii/ekspertyz dotyczących zagadnień istotnych dla funkcjonowania sektora pozarządowego w województwie warmińsko-mazurskim. Na pewnym etapie realizacji projektu, w dużej mierze pod wpływem Pełnomocnik Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi, doszliśmy do przekonania, że jednym z tych tematów, które wymagają dokładniejszego zbadania oraz wypracowania wniosków i rekomendacji, jest wolontariat widziany z perspektywy organizacji pozarządowych oraz lokalnych samorządów.